13. Yüzyıl’ın dünyasında Orta Asya’da devâsâ bir güç ortaya çıkıverdi: Moğollar. Moğol orduları o kadar hızlı ve o kadar acımasız bir ilerleme gösterdi ki, 20 yıl içinde Afrika’dan daha büyük bir alanı ele geçirdiler. Târihte eşi benzeri görülmemiş bu istilâ sonucunda onlarca devlet yıkıldı, yüzlerce şehir ve kasaba harâbeye döndü. Milyonlarca insan savaşlarda ya da savaşlardan doğan kıtlıklardan, hastalıklardan öldü. Çok daha fazlası ise yerini yurdunu terk etmek zorunda kaldı ve göç etti. Moğol istilâsı, kaçınılmaz olarak Çin’i de avucuna …
Etiket: politika
1981’de doğdum. Doğduğumda Sovyetler Birliği Afganistan’ı işgâle başlamıştı. Irak-İran Savaşı başlamıştı. Suriye’nin fiilen dâhil olduğu Lübnan İç Savaşı da başlamıştı. Irak-İran Savaşı 1988’de bitti. Sovyetler Birliği’nin Afganistan’daki savaşı 1989’da bitti. Lübnan İç Savaşı ise 1990’da bitti. Benim doğumumdan 20 yıl sonra, 2001 yılında doğanlar ise 11 Eylül saldırılarının ardından Amerika Birleşik Devletleri’nin Afganistan’ı işgâli ile hayata gözlerini açtılar. Yine ABD’nin Irak Savaşı 2003 yılında patlak verdi. Suriye İç Savaşı ise 2011 yılında başladı. ABD’nin Afganistan ve Irak’ı işgâli hâlâ fiilen …
Mazbut bir Yahudi seyyâhı ve aynı zamanda büyük ihtimâlle mücevherât tüccârı olan Benjamin Tudela’nın seyahât notları, çağdaşları arasındaki en güvenilir ve objektif kaynaklar olarak göze çarpmaktadır. 1168 yılında Tudela, yaşadığı çağın en büyük şehri olan Konstantinopolis’e geldi. 1159-1172 yılları arasında yaptığı tüm seyahâtleri yazıya dökmüş olan Tudela, Konstantinopolis’te hatırı sayılır bir zaman geçirdi. Öyle ki, notlarında bu şehri olabildiğince ayrıntılı olarak anlatmıştır. Tudela’nın anlattığına göre, Konstantinopolis’te yaklaşık 2.500 Yahudi yaşıyordu. Tudela bunları, “ipek konusunda uzman ve her türlü ticâretle uğraşan” …
Son diyeceğimi en başta diyerek başlayayım: Kavalalı Mehmet Ali Paşa ile oğlu İbrahim Paşa, gerek Batı yönlü ilerlemeciliği, gerek Osmanlı tahtına karşı çıkışı, gerek Jön Türkler ile İttihad ve Terakki’ye olan desteği nedeniyle Mustafa Kemâl ATATÜRK’ün politik öncülüdür, ilhâm kaynağıdır. Sâdece bu açıdan bile Kavalalı Olayı, târih araştırmaları içerisinde hâlâ hak ettiği dikkât ve detayla incelenmiş değil. Başlayalım… 19. Yüzyıl’da dünya, yeni bir düzene doğru ilerliyordu. Geçen 300 yıl boyunca dünyanın tek bir hâkimi olmamış, dünya parçalara bölünmüştü. Denizler İspanyollar …
İstanbul’un çürüyüşü 150 yıl önce değil; Celâlî İsyanları ile, İstanbul için milyonlarca kilometrekarenin sömürülmesi ile, sömürülen ve yoksullaştırılan taşranın İstanbul’a akmaya başlaması ile, hâsılı Yükseliş Dönemi zannedilen Baş Aşağı İniş Dönemi ile başladı. İstanbul, Kânunî’den başlayarak kanserleştirildi. Kendisini de, milyonlarca kilometrekareyi de sömürdü, tüketti. Avrupa’daki kasabalar birer medeniyet şehrine dönüşürken, İstanbul ve sömürdüğü geniş coğrafya günden güne taşralaştı, yozlaştı, yoksullaştı. Çünkü İstanbul, süslü binâlar yapmayı medeniyet zanneden hazır yiyicilerin elinde kaldı. O binâlar ki, mîmarîleri bile onları yaptıranların yaratıcılığından değil, …